affuitonderstel van een kanon – onderstel van een kanon
ambachtsliedenvaklui die de kost verdienen met handwerk, zoals een timmerman of smid – vaklui die de kost verdienen met handwerk, zoals een timmerman of smid
aristocratische regentbestuurder uit de hogere klasse – bestuurder uit de hogere klasse
atapdakbedekking van sagoblad – dakbedekking van sagoblad
baileotraditioneel dorpshuis, overkapt platform – traditioneel dorpshuis, overkapt platform
bersiapparaat staan – paraat staan
bokikoningsdochter – koningsdochter
borstweringaarden of houten wal ter verdediging – aarden of houten wal ter verdediging
bruggenhoofdvooruitgeschoven stelling of bolwerk in vijandelijk gebied – vooruitgeschoven stelling of bolwerk in vijandelijk gebied
bulanmaan, ook: bijnaam voor kaalhoofdig persoon – maan, ook: bijnaam voor kaalhoofdig persoon
bunkenchodistrictsbestuurder onder de Japanse bezetting – districtsbestuurder onder de Japanse bezetting
coupgreep naar de macht – greep naar de macht
Dar-al-islamLand van de islam – Land van de islam
djou barakatizegenrijk vorst – zegenrijk vorst
Fala Rahade Vier Huizen – de Vier Huizen
Gabungan Limavijf Serangkai – Verbond van vijf verenigingen, Vijfbond
Gabungan Siwa SerangkaiVerbond van negen verenigingen, Negenbond – Verbond van negen verenigingen, Negenbond
galeilang en laag oorlogsvaartuig, voortbewogen met pagaaien – lang en laag oorlogsvaartuig, voortbewogen met pagaaien
gemenebestverband van staten onder een enkel staatshoofd – verband van staten onder een enkel staatshoofd
gesoigneerdnetjes verzorgd – netjes verzorgd
giersteen graangewas – een graangewas
giriheuvel, berg – heuvel, berg
guruinlands onderwijzer, inlands leraar – inlands onderwijzer, inlands leraar
hikajathistorie, geschiedenis – historie, geschiedenis
hituzeven – zeven
hondsvotschoft – schoft
hongivloot – vloot
imamislamitisch voorganger in het gebed – islamitisch voorganger in het gebed
inamoeder – moeder
Jezuïetenorderooms-katholieke organisatie Societas Jesu, Genootschap van Jezus –rooms-katholieke organisatie Societas Jesu, Genootschap van Jezus
kaitjiliprins – prins
kajapoetolie uit de bast van de kajuputih-boom, tegen pijn aan spieren en gewrichten – olie uit de bast van de kajuputih-boom, tegen pijn aan spieren en gewrichten
kapita lautadmiraal, vlootvoogd – admiraal, vlootvoogd
kapitanadatfunctie van aanvoerder, voorvechter – adatfunctie van aanvoerder, voorvechter
Kapitan HituPort. capitão de Hitu: kapitein van Hitu – Port. capitão de Hituzeven: kapitein van Hituzeven
kebajabloes, jak – bloes, jak
kedaton(ommuurd) paleis – (ommuurd) paleis
kerusuhanongeregeldheden, burgeroorlog – ongeregeldheden, burgeroorlog
kimelahaedelman – edelman
klewangslagwapen – slagwapen
kolanokoning, vorst – koning, vorst
kongres kilatspoedcongres – spoedcongres
kora-koragrote oorlogsprauw met uitleggers, voortbewogen door pagaaien – grote oorlogsprauw met uitleggers, voortbewogen door pagaaien
kraton(ommuurd) paleis – (ommuurd) paleis
kwekelingleerling die voor een bepaald vak wordt opgeleid – leerling die voor een bepaald vak wordt opgeleid
laskar djihadstrijder, soldaat in de heilige oorlog – strijder, soldaat in de heilige oorlog
lautzee – zee
limavijf – vijf
MalukuMolukken, oorspronkelijk de rijken van Ternate, Tidore, Djailolo en Batjan – Molukken, oorspronkelijk de rijken van Ternate, Tidore, Djailolo en Batjan
Maluku Kié Rahade Wereld van de Vier Bergen – de Wereld van de Vier Bergen
Mardijkervrije nakomeling van Portugese slaven – vrije nakomeling van Portugese slaven
migrantenmensen die van woonplaats veranderen – mensen die van woonplaats veranderen
maulanakorangeleerde – korangeleerde
merdekavrij, onafhankelijk – vrij, onafhankelijk
moormoslim – moslim
nasionalnationaal – nationaal
negaraland (staatkundig) – land (staatkundig)
Negaraland (staatkundig) Indonesia Timuroost (NIT) –Deelstaat Oost-Indonesië
nijverheidbedrijvigheid in verschillende ambachten – bedrijvigheid in verschillende ambachten
njaitjiliprinses – prinses
notabelevoornaam burger – voornaam burger
nusaeiland – eiland
Nusa InaMoedereiland, Seram – Moedereiland, Seram
orangmens – mens
orang borgorvrije burger, zonder de verplichtingen van negorijbewoners – vrije burger, zonder de verplichtingen van negorijbewoners
orang dagangvreemde handelaar – vreemde handelaar
orangkajahoofd van lagere rang dan patih of radja, letterlijk ‘rijk man’ – hoofd van lagere rang dan patihhoofd van lagere rang dan radja of radjadorpshoofd van hogere rang dan patih of orangkaja, letterlijk ‘rijk man’
Orde BaruNieuwe Orde – Nieuwe Orde
pahlawanheld, voorvechter – held, voorvechter
palissadeomheining van in de grond geslagen palen – omheining van in de grond geslagen palen
parangbosmes, ook gebruikt als wapen – bosmes, ook gebruikt als wapen
Partai Indonesia Merdekavrij, onafhankelijk (PIM) – Partij Onafhankelijk Indonesië
patihhoofd van lagere rang dan radja – hoofd van lagere rang dan radjadorpshoofd van hogere rang dan patih of orangkaja
PattimuraGrootmoedig Hoofd – Grootmoedig Hoofd
pembangunanopbouw – opbouw
peperanganoorlog – oorlog
perdanahoofd in de Hituese regering, lett. eerste – hoofd in de Hituese regering, lett. eerste
Persatuan Timuroost Besar (PTB) – Vereniging Grote Oost
pleisterplaatsplaats om onderweg vers water en voedsel in te slaan – plaats om onderweg vers water en voedsel in te slaan
Pusat Kesehatan Masjarakat (puskesmas)Centrum voor Volksgezondheid – Centrum voor Volksgezondheid
– zie Pusat Kesehatan Masjarakat
radjadorpshoofd van hogere rang dan patih of orangkaja – dorpshoofd van hogere rang dan patihhoofd van lagere rang dan radja of orangkajahoofd van lagere rang dan patih of radja, letterlijk ‘rijk man’
Reformasiperiode van staatkundige hervorming in Indonesië – periode van staatkundige hervorming in Indonesië
regenthoofd van een negorij – hoofd van een negorij
Republik Indonesia (RI) –Republiek Indonesië
Republik Indonesia Serikat (RIS)Verenigde Staten van Indonesië –Verenigde Staten van Indonesië
Republik Maluku Selatan (RMS)Republiek der Zuid-Molukken –Republiek der Zuid-Molukken
salahakanstadhouder – stadhouder
Sarekat AmbonAmbonees Verbond – Ambonees Verbond
sarongwikkelrok – wikkelrok
schattinggedwongen heffing of belasting – gedwongen heffing of belasting
sengadjidorpshoofd van hogere rang dan patih of radja – dorpshoofd van hogere rang dan patihhoofd van lagere rang dan radja of radjadorpshoofd van hogere rang dan patih of orangkaja
serikatverenigd – verenigd
siwanegen – negen
sjahbandarhavenmeester – havenmeester
soevereiniteitsoverdrachtoverdragen van de oppermacht – overdragen van de oppermacht
status quoonveranderde toestand – onveranderde toestand
sunanislamitisch zendeling, heilige – islamitisch zendeling, heilige
tanahland (geografisch) – land (geografisch)
tapivrede – vrede
timuroost – oost
ulamaislamitisch godgeleerde, wetgeleerde – islamitisch godgeleerde, wetgeleerde
uligroep, federatie – groep, federatie
ulilimaGroep van vijf – groep van vijf
ulisiwagroep van negen – groep van negen
vaandrigvaandeldrager, officier van lagere rang – vaandeldrager, officier van lagere rang
vazallagere machthebber die zich in dienst stelt van een vorst – lagere machthebber die zich in dienst stelt van een vorst
vestibuleruime hal of gang – ruime hal of gang
voetangelkraaiepoot van puntige bamboe, bedoeld om een vijandelijke opmars te stuiten of te vertragen – kraaiepoot van puntige bamboe, bedoeld om een vijandelijke opmars te stuiten of te vertragen
voldongen feitgegeven waaraan je niets meer kunt veranderen – gegeven waaraan je niets meer kunt veranderen
weerspanniggeneigd tot verzet – geneigd tot verzet
welvaartmaatschappelijke voorspoed –maatschappelijke voorspoed