Maulana Baharullah
In de veertiende en vijftiende eeuw verbreidde de islam zich over de havensteden van Sumatra en Oost-Java. In steden zoals Demak, Tuban en Gresik werden centra van islamitisch onderwijs, studie en onderzoek gesticht. Zij vormden de thuisbasis voor moslim zendelingen die op zich namen om het geloof te prediken onder de ongelovigen. Zij droegen de […]
Kolano Gurabesi
Kolano Gurabesi Gurabesi werd geboren in de tweede helft van de vijftiende eeuw. Hij woonde op Waigeo, een van de Papoese eilanden die voor de kust van de Vogelkop van Nieuw-Guinea zijn gelegen. Gurabesi was befaamd vanwege de rooftochten die onder zijn leiding plaatsvonden. In zijn tijd kwamen rooftochten op zee in heel Oost-Indonesië voor. […]
Koloniaal rijk op de Molukken
Gouverneur-generaal Van der Capellen (bron: Rijksmuseum) Het kruidnagelmonopolie In januari 1819 trad G.A.G.Ph. van der Capellen aan als gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Hij moest onder andere een beslissing nemen over het kruidnagelmonopolie op de Molukken. Had het zin om dat te handhaven, nu Engeland en Frankrijk waren begonnen kruidnagels te produceren in hun eigen koloniën? Twee […]
Sluimerende revolutie op de Molukken
Nootmuskaatpluk op Banda (bron: Q.M.R. Ver Huell) Gouden ketting, door de VOC geschonken aan de sultan van Ternate (bron: Rijksmuseum) Onder het monopolie Vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw heerste in de Molukken een status quo. De verhoudingen tussen moslims, christenen en ‘heidenen’ bleven onveranderd en de eilanden werden op economisch en cultureel […]
Heilige oorlog op de Molukken
Portugezen in Goa, het centrum van de Portugese macht in Azië (Bron: Itinerario en Icones, Jan Huygen van Linschoten) Portugezen De Portugezen maakten door de verovering van Malaka in 1511 veel vijanden onder de Aziatische moslims. Toch kregen zij op Banda dezelfde rechten en plichten als andere vreemde handelaren die op nootmuskaat en foelie uit […]
Het Land van de Islam op de Molukken
De radja van Honitetu met echtgenote, ca. 1915 (bron: MuMa) Orang dagang De Alfoeren worden vaak als de ‘oorspronkelijke bewoners’ van de Molukken beschouwd. Zij bewoonden de Molukse eilanden voordat orang dagang of ‘vreemde handelaren’ zich in Oost-Indonesië kwamen vestigen. Uit onderzoek blijkt, dat er al in de dertiende eeuw nederzettingen van orang dagang op […]
De vrije zee
De vrije zee In 1580 kwam Portugal onder het gezag van de Spaanse koning Philips II. Onder zijn bewind verslechterden de verhoudingen met Engeland en de Nederlanden. Het Engelse koningshuis weigerde het gezag van de paus te erkennen en richtte de Anglicaanse kerk op. In de Nederlanden won de Reformatie steeds meer terrein en verklaarden […]
Sluimerende revolutie
Sluimerende revolutie In de achttiende eeuw droegen de filosofen van de Verlichting het idee uit dat alle mensen vrij en gelijk zijn. Dat idee drong ook door in de politiek. De Amerikanen gaven het voorbeeld: zij bewapenden zich en begonnen in 1775 een vrijheidsoorlog tegen Groot-Brittanië. In 1781 verscheen in Nederland Aan het volk van […]
Koloniaal rijk
Koloniaal rijk In 1814 veranderde Nederland van een republiek in een monarchie. De toenmalige grondwet gaf koning Willem I bijzonder ruime bevoegdheden, ook op het gebied van het koloniaal beleid. Nederlands-Indië werd aanvankelijk bestuurd door ambtenaren die zich als ‘mensenvriend’ tegenover de bevolking wilden opstellen. Zij werden echter vervangen door bestuurders die meer oog hadden […]
Onafhankelijkheid
Onafhankelijkheid Aan het begin van de twintigste eeuw wilde Nederland de Indonesiërs inschakelen bij de economische en maatschappelijke ontwikkeling van Nederlands-Indië. Er werden regionale raden ingesteld, die weer vertegenwoordigers stuurden naar een Volksraad (1918). Deze Volksraad nam geen beslissingen, maar bracht slechts adviezen uit. Ontwikkelde Indonesiërs begonnen intussen naar onafhankelijkheid te streven en organiseerden zich […]