Het begin van alles

“De eerste mensen woonden nog niet in dorpen zoals wij. Het waren jagers, vissers en verzamelaars”, begint oma te vertellen. “Ze trokken rond in kleine groepen en leefden van wat ze in het oerwoud konden vinden.” Dan staat ze ineens op: “Kom Noah, we gaan naar de keuken. Dan maak ik papeda voor je!” 

Papeda? Huh? Weten jullie wat dat is? Nieuwsgierig loop ik achter haar aan. Oma doet een soort meel in een kom en giet er kokend water bij. Langzaam wordt het een dikke pap. “Hier in Nederland maken we papeda vaak van meel dat van aardappels is gemaakt”, legt oma uit. “Maar op de Molukken maken ze papeda van meel dat uit een boom komt, uit de sagopalm.” Wacht even, meel uit een boom? Dat klinkt best gek. Voorzichtig neem ik een hap. Hmmm, het smaakt naar … helemaal niks. “Ho ho”, lacht oma. “Je moet er wel vissaus bij doen, hoor!” Ze schenkt een beetje saus op mijn bord. Ja oma, dit is beter! Dit vind ik echt lekker! 

Dus papeda aten onze voorouders heel lang geleden al? Ik neem nog een hap terwijl oma verder praat. “De eerste mensen kwamen meer dan 40.000 jaar geleden naar onze Molukse eilanden toe. De zee lag toen veel lager en je kon makkelijker van het ene naar het andere eiland komen. We noemen hen Melanesiërs.” Melanesiërs? Die naam heb ik eerder gehoord! 

“En later kwamen er nog andere groepen mensen bij uit het noorden”, gaat oma verder. “Die noemen we Austronesiërs. Zo ontstond in de Molukken een mix van verschillende bevolkingsgroepen. Dat zijn de Alfoeren en die noemen we de oorspronkelijke bewoners. De Alfoeren leefden dicht bij de natuur: ze woonden in hutten van hout, ze gingen jagen op dieren, verzamelden knollen, vruchten èn sagomeel. En ze geloofden dat bomen, stenen en dieren een eigen kracht hadden.” 

Ik kijk haar verbaasd aan. Maar wij zijn nu toch christelijk? Geloven mensen dat nog steeds? 

Oma knikt: “Dat klopt, jongen, veel Molukkers zijn later moslim of christen geworden. Maar sommige oude gewoontes en het respect voor de natuur zijn gebleven. Je ziet het terug in rituelen of hoe mensen praten over voorouders en de kracht van het land.”

Ik ben best onder de indruk van oma’s verhaal. Zit die kracht ook in mij? Oma glimlacht: “Ja, Noah, onze geschiedenis begint daar. En die leeft ook voort in jou!”